جستجو کردن
  • درخواست نمایندگی

«دوشس شکسته» شزلونگ آلامد دوران لویی پانزدهم

تالیف و ترجمه :
ساناز طایفه ، طراح مبلمان – مدرس دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران
مهدی طلاجوی ، طراح ارشد مبلمان

مدت زمان مطالعه : ۴ دقیقه

اشتراک گذاری :

دوشس شکسته

سلطنت لویی پانزدهم با دوره ای از تکثیر و وفور هنری مشخص شده است. با توجه بر اینکه سلطنت پدرش (لویی چهاردهم) دوره ای کاملا مردانه بود، در عوض دوره سلطنت لویی پانزدهم توسط زنان رهبری می شد و زنان نقش بسیار مهمی در دربار این شاه داشتند. بر همین اساس فرم نشیمن گاه ها و صندلی ها زنانه تر شد.  صندلی بلندی که با نام فرانسوی شزلونگ در دنیا معروف است وانواع مختلف دارد در این دوره در دربار و در میان اشراف و ثروتمندان بسیار رواج یافته بود. از میان آنها دوشس شکسته بسیار مد شد. 

دوشس شکسته، شزلونگ آلامد در قرن 18 میلادی

دوشس شکسته نام قدیمی تخت-استراحت دوشس (Lit à la duchesse) است. در قرن 18 میلادی دوشس همچنین یک شزلونگ با تکیه گاه بود. در تاریخ مبلمان دوشس شکسته را به نوعی فرم اولیه کاناپه می دانند. 

باید بیان کرد که دوشس شکسته مبل مخصوص بانوان بود. در ابتدا دوشس شکسته به عنوان یک برژر ( درایران به اشتباه برژه تلفظ می شود) – برژر صندلی دسته دار با تکیه گاهی کمی شیب دار نسبت به نشینگاه است- دوشس شکسته با نشینگاه به اندازه کافی عمیق و طول بلند تر از حد معمول یک صندلی فضای کافی برای نشستن راحت و دراز کردن پاها به منظور استراحت و یا خوابیدن در طول روز را داشت.  

از بین معروف ترین های شزلونگ می توان به مدل «قایق» اشاره کرد که با 2 تکیه گاه در دو طرف شزلونگ تکمیل می شود. با اینحال یکی از 2 تکیه گاه از دیگری کوتاه تر بود.

مدل دیگر شزلونگ، سلطان نیز تخت استراحت با تکیه گاه بود که در سال 1774 به عنوان نوعی دوشس شناخته شد. با اینحال دوشس شکسته شزلونگ کاملا مستقل و جدای از این مدل ها یک صندلی ترکیبی دو قسمتی است که به عنوان صندلی استراحت زنانه در سال های 1745 تا 1780 بسیار مد بود. 

دوران

دوران سلطنت لویی پانزدهم با حضور پر رنگ زنان در تاریخ مشخص شده است.  زنان با اعتماد به نفس بیشتر و با قاطعیت تمام در سالن های پاریس به نوعی سلطنت می کردند. حضور پر رنگ زنان در این دوره در سالن های پاریس این مکان ها را پر شور تر و پر رونق کرد.

در این صندلی ظرافت، الگانس قالب است با اینحال به دلیل عرض بیشتر و عمق مناسب بسیار راحت بودند . باید به طور کل اضافه کرد که در دوره سلطنت لویی پانزدهم با ابداع مبلمان جدید به بسیاری از مبلمانی که قبلا وجود داشتند تنوع بخشیدند. 

در این دوره با همان عنوان صندلی ها مبل سازان و کابینت سازان خلاقیت های اصیل جدیدی ایجاد کردند. ترکیب کلی صندلی های لویی پانزدهم با وحدتی قابل تحسین هماهنگی و تداوم خطوطی را ارائه می دهند که تنها در آن زمان می توان یافت. در واقع تمام مقطع ها  یا نماهای جلوی مبلمان به شکل کنسول با پایه کابریوله است با اینحال تمام خطوط با دقت و ظرافت به هم متصل شده اند. 

کلاسیک ترین صندلی لویی پانزدهم صندلی ملکه است. این صندلی با نشیمنگاه پهن و تکیه گاه صاف و رو کش های قاب دار تشکیل شده است. این صندلی در کنار دیگر نمونه های شاخص این دوره از جمله مارکیز، برژر، دوشس و به خصوص دوشس شکسته از مبلمان مهم دوران سلطنت لویی پانزدهم است. 

ویژگی های دوشس شکسته

دوشس شکسته نوعی از شزلونگ با تکیه گاه خمیده است. مدل اصلی آن معمولاً ترکیبی از یک برژِر با یک پاف یا دو برژر با یک پاف مرکزی که دو طرف را به هم پیوند می دهد تشکیل شده است. 

اولین المان دوشس شکسته، برژر بود که در اواخر قرن هفدهم میلادی ظاهر شد. برژر به عنوان یک صندلی جادار و پهن و دسته های جدا نشده با روکش یکدست و پر به کلاف جلوی مبل وصل شده است با تکیه گاه پهن و نشینگاه پاییت تر از حد معمول برای داشتن فضای کافی کوسن یا بالش کف صندلی در کل صندلی بسیار راحتی است. درقدیمی ترین مدل آن به صندلی اعتراف معروف است زیرا با کناره ها یا گوش های برجسته اش بیشتر به صندلی های اعتراف کلیسا ها شباهت داشته است. در دوران لویی پانزدهم برژر با فرم قایق ونیزی (گوندول) که با تکیه گاه پهن کم قوس با بازوهای کوچک مشخص می شود. فرم تکیه گاه آن در اواسط قرن رفته رفته هماهنگ تر شد و به تصویب رسید  و تا قرن نوزدهم ادامه یافت. این فرم همان فرمی است که امروزه روی دوشس شکسته ثابت شده است. دوشس به صورت یک تکه یا دو الی سه تکه جدا از هم است. 

دوشس شکسته مدلی است که در دهه 1925 با استایل آرت دکو دوباره ظاهر شد، آرت دکو استایلی بود که علاقه به فرم های کلاسیک سبک های قبلی مثل سبک لویی شانزدهم داشت با اینحال دغدغه این سبک راحتی بود و به سمت صندلی هایی با فرم های نشیمنگاه عمیق رفت. 

چند مبل ساز و نجار معروف در قرن هجدهم

ژان-باپتیست بولار (1725 -1789)

ژان باپتیست بولار به عنوان نجار مخصوص نگهداری و مرمت مبلمان دربار در تاریخ شناخته می شود. استاد بولار که در سال 1755 به عنوان استادکار شناخته شد در این مجموعه از سال 1777 تا پایان عمرش مشغول به کار بود که این تاریخ به طور کل استایل لویی شانزدهم را نشان می دهد. با اینحال و با تمام فعالیتی که در این سبک داشت نمی توان اولین بخش از دوران حرفه ای او را که مختص به ساخت صندلی به سبک لویی پانزدهم بود فراموش کرد. ژان باپتیست بولار مبل های تک نفره و صندلی های خوش فرمی که با حصیر یا پارچه دسته هایش پر شده است را از خود به یادگار گذاشته است. امروزه مهر نام او را بر روی چندین کاناپه نامتقارن یافته ایم که تعدادی از آنها مدلی نزدیک به دوشس شکسته هستند. 

لویی کرسون 1706-1761

در تاریخ 1738 به درجه استادی رسید. لویی کرسون پسر نجار و مبل ساز معروف ژان کرسون است. لویی کرسون به عنوان مبل ساز پرنس کونده و دوک اورلئان شناخته شده است. سبک کاری او به در عین وفاداری به سبک کلاسیک مملو از ظرافت بود. لویی کرسون انواع صندلی، مبل راحتی، برژر، کاناپه و حتی دوشس را بصورت تمام پارچه یا همراه با حصیر می ساخت.  منحنی های ظریف و تزئینات حجاری شده از مشخصات آثار او هستند. آثار او مشخص کننده دوره لویی پانزدهم هستند که از انواع گل ها، شاخ و برگ ها و قالب های انعطاف پذیر تشکیل شده است. 

پیر نوگاره 1718-1771

در ژوئن 1745 به مقام استادی رسید. او که ساکن شهر لیون فرانسه بود به عنوان بهترین مبل ساز استانی در قرن هجدهم میلادی است. حتی در زمان حیاتش شهرت او فراتر از مرز های منطقه خود رفته بود. کار او با تولید انواع صندلی و کاناپه و حتی تختخواب زبانزد همه بود که از لحاظ کیفیت عالی اجرا با بهترین مدل های پاریسی رقابت می کرد. در سبک روکوکو لویی پانزدهم این صندلی ها که همیشه از چوب گردوی پولیش شده بودند اغلب با حصیر تکمیل شده بودند. پیر نوگاره در دکور و تزئین صندلی به خطوط اهمیت زیادی می داد.  

شـرکت رافـل با سـابقه بیش از نیم‌قـرن فـعالیت در عـرصه هنر صنعت مبلمان. 

مقالات مرتبط

مبل کلاسیک و بازار ایران

مقدمه‌ای بر مبل کلاسیک مبل کلاسیک یکی از پرطرفدارترین انواع مبلمان در ایران است که به دلیل طراحی‌های زیبا، کیفیت بالای ساخت و تاریخچه طولانی

ادامه مطلب »
مبل آنتیک

مبل آنتیک

یکی از استایل های بسیار محبوب و پر طرفدار مبل در ایران از دیرباز تا به امروز، استایلی است که در ایران به مبل آنتیک

ادامه مطلب »